Lastig gedrag in de klas
Lastig gedrag in de klas! Da’s goud.
Elke docent ken ze, de leerlingen met lastig gedrag. De leerling kan trouwens ook een collega zijn, je partner, iemand in de supermarkt, een mede weg gebruiker.
Maar omdat GIDS over Geluk in de School gaat hebben we het nu over de leerling.
Elke docent neemt gedrag waar. Voor de ene leraar is een capouchon op de kop respectloos en draagt het bij aan een gevoel van onveiligheid. Voor de andere docent lijkt er acceptatie van dit gegeven het en kijkt er onderdoor.
De uitdaging ontstaat dat wanneer de docent er iets van zegt/kadert er een antwoord komt die niet overeenkomt met wat jij wilt zien.
In de klas kan het een dwijlorkest lijken door gedrag van leerlingen. Ik geloof dat iedere docent hier anders mee omgaat. Dit kan te maken hebben met uitgerustheid, levenservaring, al dan niet een relatie met de leerling hebben, overwicht, duidelijke kaders en grenzen stellen, vermijdingsangst hebben, weten wie jezelf bent en daar op handelen en ga zo maar door.
Als je als docent naar jezelf kan kijken, kan reflecteren, dan herken je misschien wel het plaatje met de ijsberg. Hetgeen boven water zichtbaar is, komt vanuit wat er onder water onzichtbaar aanwezig is.
Als jij bijvoorbeeld boos (zichtbaar) wordt in een klassituatie kan dat te maken hebben dat je niet gehoord en gezien voelt (onzichtbaar).
Als je de neiging hebt om weg te lopen uit het lokaal (zichtbaar) kan dat te maken hebben dat je onzeker bent in je professioneel handelen (onzichtbaar).
Als je spanning (onzichtbaar) voelt kan dat zich uiten in schreeuwen bijvoorbeeld (zichtbaar).
Het is niet goed of fout. Wat wel interessant is om te weten; leerlingen werken op dezelfde manier.
In mijn docent-carrière heb ik ooit een keer een aanvaring gehad met een leerling die zei: je bent een ka%k*r balhaar”. Toen, in mijn startende carrière voelde ik spanning en onzekerheid. Mijn reactie was om boos te worden en achter hem aan te lopen om mijn ‘overwicht’ te laten gelden. Toen was die actie niet helpend. Wat wel helpend was vertel ik straks.
De hele dag door gaat het over gewenst en ongewenst gedrag. Vaak bestempelen we gedrag als niet wenselijk, irritant, onacceptabel, … en vul maar in. Oordeel!
Maar wat nu als we gaan leren kijken naar wat onder de oppervlakte zit.
De stelling: “achter elke gedrag zit een positieve intentie” vind ik altijd heel mooi.
Wat is de behoefte van een leerling als hij gedrag laat zien. Of sterker nog; welke behoefte wordt juist wél of juist niét vervuld.
En het zoeken naar datgene (bij lastig gedrag gaat het vaak om een onvervulde behoefte bij de leerling) leidt je naar de pot met goud.
Ik kom terug op mijn voorbeeld.
De sleutel die ik in de loop der jaren heb ontdekt en heb leren toepassen is om het gesprek aan te gaan. Nieuwsgierig zijn, zonder oordeel naar het onbekende en niet zichtbare. Maar daarin ook het benoemen naar de leerling van je eigen gevoel en behoefte.
Want als het gaat over het gevoel van de ander en van jezelf dan is er verbinding. En die verbinding draagt bij dat je je gezien en gehoord voelt. En dat gevoel draagt bij aan Vrijheid, Liefde, Rust en Voldoening.
Dus wees Nieuwsgierig naar de ander. Stel vragen, wees Eerlijk en Open want dan ben je een échte OEN.
* Tip om dit gesprek te ondersteunen: koop GROKkaarten – zie foto!
Link om te bestellen: GROK kaartspel – Bestel rechtstreeks bij de uitgever (earthgames.nl)
Foto: lastig gedrag in de klas: met dank aan Joost van Oosten
